Podczas wyboru kawy interesuje nas marka, gatunek oraz pochodzenie ziaren. Kiedy jednak kawa zaczyna stanowić prawdziwą pasję, zwracamy uwagę także na dodatkowe detale. Do nich z pewnością należy stopień palenia kawy. Ma przecież kluczowy wpływ zarówno na intensywność, jak i smak kawy.
Na czym polega palenie kawowych ziaren?
Ziarna kawy mają bogaty skład chemiczny. Zawierają białka, węglowodany (ok. 40% cukrów), a także kwasy: organiczne, fenolowe i tłuszczowe. Wymienione substancje poddane obróbce termicznej zmieniają profil smakowy kawy. Naturalne, oczyszczone ziarna kawowca mają szarozielony kolor. Je także można mielić i zaparzać, choć nie cieszą się szczególną popularnością. Mają delikatny, lekki smak, który przywodzi nieco na myśl zieloną herbatę. Brązowieją dopiero wypalane w specjalnym piecu, w wysokiej temperaturze. Profesjonalne palarnie kawy dobierają optymalny stopień wypalenia do gatunku, pochodzenia i przeznaczenia ziaren. Wiele z nich ma własne, oryginalne receptury, a także specjalne oznaczenia rodzaju palenia ziaren, takie jak light city, half city, full city, american czy breakfast. Dokładne parametry, takie jak czas i temperatura wypalania ziaren, są ustawiane komputerowo.
Jak przebiega wypalanie ziaren kawy?
Roasting, czyli wypalanie kawy skrywa wiele tajemnic. W trakcie wypalania kawowe ziarna zmniejszają swoją wagę, ale zwiększają objętość. Najpierw odparowuje z nich woda, a później zaczynają
stopniowo żółknąć i brązowieć. Po pewnym czasie wydają charakterystyczny dźwięk (tzw. pierwszy crack), gdy uwalniają się z nich nagromadzone gazy. To dwutlenek węgla, który powstał w wyniku wysokiej temperatury. Ziarna zaczynają wtedy uwalniać naturalne aromaty. W dłużej wypalanych ziarnach dochodzi do karmelizowania się cukrów i uwalniania olejków eterycznych. Po zakończonym paleniu ziarna wysypuje się na specjalne tace, gdzie stygną i uwalniają gazy. Powinno trwać to minimum 3-4 dni.
Stopień palenia kawy – klasyfikacja według NCA
Wiele palarni posługuje się klasyfikacją stopni palenia kawy ustaloną przez amerykańskie stowarzyszenie National Coffee Association. Wyróżnia ono ziarna:
- jasno palone,
- średnio palone,
- średnio ciemno palone,
- ciemno palone.
Kawa jasno palona
Jasno palone ziarna mają cynamonowy kolor i matową powierzchnię. Zawierają więcej olejków eterycznych. Na ich bazie możesz przygotować napar lekki i delikatny w smaku. Taka kawa charakteryzuje się wyższą kwasowością, a także wyższą zawartością kofeiny. Prezentuje naturalny, bogaty aromat, w którym można wyczuć nuty kwiatowe oraz owocowe. Świetnie sprawdza się do alternatywnych metod zaparzania, na przykład w dripperze albo chemexie.
Kawa średnio palona
Średnio palone ziarna cieszą się największą popularnością wśród kawowych smakoszy. Nic w tym dziwnego – kawa średnio palona jest najbardziej uniwersalna w zastosowaniu. Ma brązowe ziarna o delikatnie błyszczącej powierzchni i zbalansowany smak, który łączy subtelną kwasowość z przyjemną goryczką. Sprawdzi się zarówno do zaparzenia w ekspresie, jak i metodami alternatywnymi. Możesz używać jej także do frenchpressa albo kawiarki.
Kawa ciemno palona
Jeżeli cenisz intensywność kawy i najczęściej wybierasz espresso, ciemno palone ziarna z pewnością przypadną Ci do gustu. Poznasz je po głębokim, ciemnobrązowym kolorze i błyszczącej powierzchni. Przygotowany z nich napar charakteryzuje się niską kwasowością i ma również niższą zawartość kofeiny. Wyczujesz w nim natomiast intensywną goryczkę oraz słodycz skarmelizowanego cukru. Taka kawa daje posmak czekolady, karmelu oraz orzechów. Kawa ciemno palona najlepiej sprawdza się do zaparzania w ekspresie ciśnieniowym.
Jaki stopień palenia kawy wybrać?
Nie ma jednej odpowiedzi na to pytanie. Wszystko zależy od Twoich indywidualnych upodobań smakowych. Z całą pewnością warto eksperymentować z różnymi rodzajami kawy, także pod kątem stopnia palenia ziaren. W ten sposób możesz odkrywać zupełnie nowe odczucia sensoryczne. Możemy jednak udzielić Ci kilku cennych wskazówek.
- Jeżeli szukasz kawy na prezent – wybierz średnio palone ziarna. Wtedy masz większą pewność, że trafisz w czyjeś upodobania smakowe.
- Kofeina w kawie to dla Ciebie priorytet – warto spróbować jasno palonych ziaren zaparzonych w dripperze.
- Masz w domu ekspres ciśnieniowy – spróbuj ciemno palonych ziaren. Dzięki nim możesz uzyskać najintensywniejszy napar o wyczuwalnym smaku gorzkiej czekolady i karmelu.
- Korzystasz z ekspresu przelewowego – w takim przypadku dobry pomysł stanowią ziarna średnio palone, które pozwolą Ci przygotować napar o zbalansowanym smaku.
- Lubisz eksperymentować z alternatywnymi metodami zaparzania – rozpocznij swoją przygodę z jasno paloną kawą, rozkoszując się jej wyższą kwasowością i owocowymi oraz kwiatowymi nutami smakowymi.
